Xarici Ölkələrdə Necə Magistratura Təhsili Almaq Olar?
Magistratura, universitet təhsilinizin vacib bir hissəsidir və tələbinizə əsaslanaraq müvafiq sahədə ixtisaslaşmaq istəyən tələbələr üçün nəzərdə tutulmuşdur. Əsasən bu təhsil növü, müvafiq sahələrdə tədqiqat aparmağı və nəticələrini məqalə və ya dissertasiya ilə təqdim etməyi tələb edir. Xarici ölkələrdə magistratura proqramları ümumiyyətlə iki əsas qrupda təklif edilir: “Taught Master” (kurs əsaslı) və “Research Master” (tədqiqat əsaslı).
Son illərdə xarici ölkələrdə magistratura təhsilinə Azərbaycanlı tələbələrin tələbatı getdikcə daha da artır. Tələbələr, xaricdə magistratura təhsili almağı karyeralarındakı ən mühüm addım kimi qəbul edirlər və bu təhsil fürsətini gələcək iş həyatlarına hazırlıq olaraq qiymətləndirirlər.
Xaricdə Magistratura almaq üçün ən çox müraciət edilən ölkələr:
Ölkə xaricində magistratura təhsili almaq istəyən tələbələr, adətən ABŞ, Kanada, İngiltərə və Almaniya kimi ölkələri seçirlər. Bu ölkələrdə, dünya səviyyəsində keyfiyyətli təhsil almaq imkanı təqdim edən universitetlər tələbələrə staj və iş imkanları kimi geniş fürsətlər təqdim edir. Bundan başqa, bu ölkələrdə tələb olunan xarici dil səviyyəsinə uyğunluq göstərə bilməyən tələbələr İngilis dili hazırlıq proqramları və ya “pathway” proqramları kimi imkanlardan yararlana bilərlər. Beləliklə, tələbələr, dil bacarıqlarını inkişaf etdirdikdən sonra magistratura təhsilinə rahat keçid edə bilirlər.
Kanada və Almaniya: Populyar magistratura təhsili verən ölkələr:
Son dövrlərdə Kanada və Almaniya, ölkə xaricində magistratura təhsili almaq istəyən Azərbaycanlı tələbələr üçün ən çox diqqət çəkən ölkələr sırasındadır. Həm ABŞ-da, həm də İngiltərədəki magistratura proqramları üçün tələb olunan yüksək maliyyə, Kanada və Almaniyanı daha cəlbedici edir. Bu ölkələr, keyfiyyətli təhsil sistemləri ilə yanaşı, asan qəbul şərtləri və geniş təhsil proqramları ilə də diqqət çəkir. Kanada və Almaniyadakı universitetlərdə İngilis dilində tədris olunan magistratura proqramları tələbələrinə beynəlxalq təhsil təcrübəsi təqdim edir. Bu univeritetlər dünya üzrə top 500 universitetlər sırasında yer alır.
Çex Respublikası, Polşa, Macarıstan və digər Avropa ölkələri:
Bundan əlavə, Avropa İttifaqı ərazisində keçərli olan diplomlar, iş imkanları və büdcə baxımından uyğunluq kimi amillər də nəzərə alınaraq Çex Respublikası, Polşa, Macarıstan, Estoniya, İspaniya kimi ölkələr son dövrlərdə daha çox populyarlaşmışdır. Bu ölkələrdəki universitetlər, tələbələrə münasib qiymətlərə keyfiyyətli təhsil təklif edir. Xarici ölkələrdə magistratura təhsili almaq istəyən Azərbaycanlı tələbələr üçün bu ölkələrdə üçün müxtəlif ixtisaslar üzrə seçimlər mövcuddur.
Xarici ölkələrdə magistratura təhsili almağın üstünlükləri:
Xarici ölkədə magistratura təhsili almağın tələbələr üçün bir çox üstünlükləri vardır. Əvvəlcə, Azərbaycandakı rəqiblərini geridə qoymaq üçün tələbələr xaricdə aldıqları təhsil sayəsində fərqli bir perspektiv qazanır və dünyagörüşlərini inkişaf etdirirlər. Həmçinin, fərqli mədəniyyətlərdən olan tələbələrlə təhsil alaraq multi-mədəniyyətli bir mühitdə öz sosial bacarıqlarını inkişaf etdirə bilirlər. Bu təcrübə, həm şəxsi, həm də peşəkar baxımdan böyük fayda təmin edir. Dil bacarığı, xaricdə təhsil almağın ən mühüm üstünlüklərindən biridir. Tələbələr, ikinci dil bacarıqlarını inkişaf etdirmək imkanı qazanır və iş həyatında böyük üstünlük əldə edirlər.
Xüsusilə tibb, maliyyə, statistika, kompüter elmləri, mühəndislik və texnologiya sahələrində magistratura proqramlarının məzunları üçün yüksək maaşlar və prestijli karyera imkanları mövcuddur. Bu təhsil növü, həmçinin təhsil aldığınız ölkələrdə iş icazəsi əldə etmək və iş təcrübəsi qazanmaq imkanları da təmin edir.
Xarici ölkələrin magistratura proqramlarının müddəti:
Xarici ölkələrin magistratura proqramlarının müddəti ümumiyyətlə, 1-2 il arasında dəyişir. Azərbaycandakı magistratura təhsilinə bənzər şəkildə MA, MSc, MBA kimi proqramlar, tələbələrə geniş bir təhsil imkanları təqdim edir. Xüsusilə, İngiltərə və İrlandiyada 1 il müddətində həyata keçirilən magistratura proqramları geniş yayılmışdır. Bəzi Avropa biznes məktəblərində də 1 illik magistratura proqramları mövcuddur. Ölkə xaricində alınan magistratura təhsili, tələbələrə yalnız akademik bilik qazandırmaqla qalmır, həmçinin dünya miqyasında iş imkanlarına sahib olma fürsəti də təqdim edir.
Xaric ölkələrdə magistratura təhsili üçün müraciət prosesi və qəbul şərtləri
Xarici ölkədə magistratura təhsili almaq istəyən tələbələr üçün tələb olunan şərtlər, təhsil alacağınız ölkəyə görə fərqlilik göstərir. Ümumiyyətlə, tələbələrdən ən azı 2.5 ortalama tələb edilir, lakin bəzi ölkələrdə daha aşağı bal ilə də müraciət etmək mümkündür. Amerika, Kanada, Avstraliya kimi ölkələrdə isə 3.0 və daha yüksək bir qiymət ortalaması olan tələbələrə üstünlük verilir. Dil səviyyəsi üçün IELTS və ya TOEFL imtahan nəticələri tələb olunur. IELTS üçün 6.0-7.0 arasında bir bal tələb edilir, TOEFL-da isə Avropada 75, Amerika, İngiltərə və Kanadada isə 90 və ya daha yüksək bir nəticə istənilir. Bəzi ölkələrdə isə GMAT və ya GRE imtahanları da tələb oluna bilər. Bu imtahanlar xüsusilə MBA proqramları üçün vacibdir.
Müraciət üçün CV, motivasiya məktubu və referans məktubları böyük əhəmiyyət kəsb edir. Həmçinin, MBA proqramları üçün ən azı 2 illik iş təcrübəsi tələb edilir.
Xarici magistratura proqramları üçün tələb olunan qiymət ortalaması
Xaricdə magistratura təhsili üçün tələb olunan ortalama, adətən ən azı 3.0/4.0 və ya 75% uğurla tamamlanmış dərslərdir. Lakin bu, hər zaman doğru deyil. Amerika və Kanada üçün bu qayda geniş yayılmış olsa da, çoxsaylı keyfiyyətli tezsiz və tətbiqi yönümlü magistratura proqramları, 2.0 bal ortalaması ilə də qəbul edir. Avropa və İngiltərədə də 2.0 və ya daha yüksək ortalamaya malik tələbələr üçün fərqli qəbul şərtləri mövcuddur. Xüsusilə yüksək səviyyəli biznes məktəbləri, ümumi not ortalamasından daha çox, müsahibə, CV və motivasiya məktubuna diqqət edir.
Ümumiyyətlə, xarici ölkədə magistratura təhsili almaq istəyən beynəlxalq tələbələr üçün müraciət zamanı tələb olunan sənədlər aşağıdakı kimidir:
- Magistratura proqramları üçün bakalavr diplomu.
- GPA (Ümumi Akademik Nəticə) – qiymət ortalaması.
- Əgər İngilis dili ana diliniz deyilsə, IELTS və ya TOEFL test nəticələri.
- Magistratura proqramlarında seçdiyiniz sahəyə əsasən GMAT və ya GRE test nəticələrindən birini təqdim etməyiniz tələb oluna bilər.
- Müraciət üçün anket forması.
- Bakalavr və magistratura diplomları üzrə 2-3 ədəd tövsiyə məktubu.
- Magistratura təhsili üçün baş vurduğunuz universitetə ünvanlanmış niyyət məktubu.
- Əgər varsa, keçmiş iş təcrübəniz, çünki bəzi proqramlar üçün bu məcburi ola bilər.
- Sənət, dizayn, memarlıq, moda kimi sahələr üçün hazırlanmış portfel.
Bu sənədləri hazırlayaraq müraciətinizi tamamlayıb, seçdiyiniz magistratura proqramına müraciət edə bilərsiniz.
İş təcrübəsi və digər tələblər
Bir çox xarici universitetdə magistr proqramları üçün iş təcrübəsi tələb olunmur. Lakin MBA proqramları kimi bəzi proqramlarda ən azı 2 il iş təcrübəsi tələb edilir. Tələbələrin iş təcrübələri, məktəblərə müraciət zamanı müsbət təsir edə bilər, amma bu tələb, hər magistr proqramı üçün keçərli deyil.
Xarici ölkələrdə magistratura təhsili üçün təhsilə dəstək və təqaüd proqramları
Bəzən tələbələr xarici ölkədə təhsil almağı istəsələr də, bu addımı atmağa çətinlik çəkirlər, çünki onların büdcələri məhduddur. Bununla bağlı narahatlıq keçirməyə dəyməz. Bir çox xarici universitetlər və təhsil müəssisələri tələbələrə müxtəlif təqaüd imkanları təklif edir. Xarici ölkədə magistratura təhsili üçün təqaüd imkanlarını araşdırmaq və bu şanslardan yararlanmaq mümkündür.
Azərbaycan xaricində magistratura təhsili almaq istəyən tələbələr, keyfiyyətli təhsil, geniş iş imkanları və çox mədəniyyətli bir təcrübə üçün bu fürsətlərdən faydalanmalıdır. Kanada, Almaniya, İngiltərə, ABŞ və digər Avropa ölkələri, tələbələrə həm təhsil, həm də şəxsi inkişaf baxımından böyük faydalar təqdim edir.
Nəticə olaraq, xarici ölkələrdə magistratura təhsili almaq istəyən tələbələr, qəbul şərtlərini təhsil almaq istədikləri ölkə və universitetin tələblərinə uyğun olaraq araşdırmalı və müraciət etməzdən əvvəl tələb olunan sənədləri tam şəkildə hazırlamalıdırlar. Hər bir universitetin və proqramın fərqli qəbul şərtləri olduğu üçün, tələbləri diqqətlə nəzərdən keçirmək və mümkün qədər erkən müraciət etmək faydalı olacaqdır.
