Məqalə yazarkən plagiatdan qaçmaq üçün bəzi məsləhətləri və beş əsas yolu təqdim edirik. Tələbə olaraq sizin bir çox öhdəlikləriniz var. Məsələn, məqsədlərinizə çatmaq üçün davamlı çalışmalısınız. Lakin hədəflərə çatmaq bir sıra üstünlüklər qazandırsa da, bu yol həmişə asan olmur. Yazılı tapşırıqlar tələbələr üçün yenilik deyil. Müxtəlif semestr işləri, araşdırmalar, hesabatlar, resenziyalar və esselər təhsilin ayrılmaz hissəsidir.
Tələbələr təkcə saatlarla yazı yazmaq və araşdırma aparmaq məcburiyyətində qalmırlar, eyni zamanda bəzi çətinliklərlə üzləşirlər. Bunlardan biri də məqalənin plagiat olub-olmaması ilə bağlı problemlərdir. Əksər müəllimlər başqa mənbələrdən birbaşa götürülmüş məqalələri mənfi qarşılayırlar. Plagiat aşkarlandıqda, ən yaxşı üsul yazını sıfırdan yazmaqdır.
Bəzi tələbələr keyfiyyətli esse yazmaq üçün çox çalışır, digərləri isə sadəcə məzmunu kopyalayaraq öz işləri kimi təqdim edirlər. Təəssüf ki, esseni tamamilə özünüz yazsanız belə, plagiat aşkarlana bilər. Bu yazıda esselərdə plagiatdan necə qaçacağınızı izah edəcəyik.
Plagiatdan qaçmağın yolları
1. Dərin Araşdırma Aparın
Tələbələr yaxşı bilirlər ki, mövzu ilə bağlı ətraflı araşdırma aparmaq işin yarısını təşkil edir. Müəyyən bir mövzuya dair uyğun material tapmaq sizə essedə istifadə edə biləcəyiniz orijinal ifadələr qazandıracaq. Bir esse yazıçısının əsas məqsədi mövzu haqqında ən xırda detalları belə anlamaqdır.
Məlumat mənbələrinə güvənib mövzunun əsas məqamlarını başa düşsəniz, fikirlərinizi rahat şəkildə ifadə edə biləcəksiniz. Əgər müəyyən bir termin xüsusi mənbəyə aiddirsə, onu birbaşa kopyalamağı tövsiyə etmirik. Ən yaxşı üsul araşdırma nəticələrini təhlil edərək öz fikirlərinizi ifadə etməkdir.
2. İfadələri Diqqətlə Yoxlayın
Bəzi tələbələr yazılarında plagiat olduğunu ancaq xüsusi yoxlama vasitələrindən istifadə etdikdə fərq edirlər. Bunun əsas səbəblərindən biri bəzi söz və ifadələrin artıq insanların yaddaşına həkk olunmasıdır. Bir çox məşhur ifadələr və terminlər kontekstdə uyğun görünə bilər. Əgər siz bu ifadələrdən istifadə edirsinizsə, bu, səhv sayılmır. Lakin istifadə etdiyiniz ifadələr yazının orijinallığını aşağı sala bilər və nəticədə daha aşağı qiymət ala bilərsiniz.
3. Sinif Yoldaşlarınız və Həmkarlarınızla Müzakirə Edin
Plagiatdan qaçmağın yollarından biri də kömək almaqdır. Bir çox tələbə dostlarından və ya ailə üzvlərindən kömək istəməli olduğunu düşünür. Lakin bəzi mövzular hətta ən savadlı sinif yoldaşınız üçün belə çətin ola bilər. Bundan əlavə, hər kəsin şəxsi həyatı var və bəzən sizə kömək edə bilməzlər.
Əgər plagiatdan çəkinirsinizsə, peşəkar yazı xidmətlərindən də istifadə edə bilərsiniz. Əksər akademik yazı xidməti göstərən platformalar təcrübəli müəlliflərlə çalışır və tələbələrin uğur qazanmasına kömək edir.
Əgər kömək tapa bilmirsinizsə, aşağıdakı kriteriyalara diqqət yetirin:
- Xidmət qanuni və lisenziyalı olmalıdır.
- Yazıçılar sertifikatlı və təcrübəli olmalıdır.
- Müştərilərlə birbaşa əlaqə qurmaq imkanı olmalıdır.
- Qiymətlər nə çox baha, nə də şübhəli dərəcədə ucuz olmalıdır.
- Pulsuz düzəliş və pulun geri qaytarılması kimi zəmanətlər təqdim edilməlidir.
4. Daha Çox Kitab və Nəşrlər Oxuyun
Plagiatdan qaçmaq üçün mütaliə etmək çox vacibdir. Çünki oxumaq həm söz ehtiyatınızı artırır, həm də yaradıcı düşüncənizi inkişaf etdirir. Plagiatla bağlı çətinlik çəkən tələbələrin çoxu mütaliə vərdişlərinə malik deyillər. Oxumaq həmçinin ünsiyyət bacarıqlarınızı inkişaf etdirir və daha keyfiyyətli yazılar yazmağınıza kömək edir.
Müasir texnologiyalar sayəsində oxumaq artıq daha asandır. Kindle, elektron kitablar və audiokitablar sayəsində istənilən yerdə və istənilən vaxt mütaliə edə bilərsiniz. Əsas məqsəd mövzuya dair biliklərinizi artırmaq və dərin anlayış formalaşdırmaqdır. Gündəlik ən azı 10 səhifə oxumağı vərdiş halına gətirmək yazılarınızı daha orijinal edəcək.
5. Redaktə və Korreksiya Edin
Yazınızı tamamladıqdan sonra redaktə mərhələsinə keçə bilərsiniz. Bu zaman plagiat ifadələri müəyyənləşdirib onları dəyişdirmək mümkündür. Eyni zamanda, onlayn yoxlama alətlərindən istifadə etməklə qrammatika, üslub və söz təkrarı kimi səhvləri düzəltmək olar. Müəyyən terminlərin əvəzinə orijinal ifadələr tapmaq üçün yaxşı mətn yoxlama vasitələri olduqca faydalıdır.
